Dag van het Nationaal Park 2024
Natuur is belangrijk voor ons allemaal. Dat is niet alleen iets om te weten, maar ook om te voelen. Soms zit het in iets kleins. Een veld wilde bloemen zorgt voor een spontane glimlach, het geluid van kabbelend water geeft je een rustig gevoel. Maar het kan ook groots voelen, bijvoorbeeld als je nadenkt over hoe belangrijk schoon water is. Of het besef dat een boom zorgt voor verkoeling op een warme dag. Op dit soort momenten groeit onze verbinding met de natuur.
Dag van het Nationaal Park
Op vrijdag 24 mei 2024 vieren we de Dag van het Nationaal Park. De nationale parken zijn de meest karakteristieke natuurgebieden van Nederland. Het zijn plekken waar je geniet van de mooiste natuur en die een thuis zijn voor bijzondere planten en dieren. We nodigen je uit om te ervaren wat deze natuur met je doet. Dat wij mensen onderdeel zijn van natuur. Dat wij natuur nodig hebben maar andersom ook. Want deze bijzondere plekken blijven niet zomaar bijzonder!
Beleef de nationale parken
Nationale parken zijn er voor jou om de natuur en de daarmee verbonden cultuur te beleven. Van vrijdag 24 t/m zondag 26 mei organiseren de parken speciaal voor de Dag van het Nationaal Park leuke, educatieve activiteiten en excursies.
In Nationaal Park Schiermonnikoog kun je op vrijdag 24 mei om 15.00 uur mee met een excursie over het wad. Op zondag 26 mei om 11.00 uur nemen we je graag mee om vogels te kijken.
Nationale parken in Nederland
De 21 nationale parken samen laten de grote diversiteit aan natuur in Nederland zien. Van duinen tot riviernatuur en van heide tot veen. Ieder nationaal park met zijn eigen unieke verhaal en magie, verweven met de regionale geschiedenis en cultuur. En samen één groot essentieel ecosysteem voor heel Nederland en daarbuiten.
In onze nationale parken werken bewoners, ondernemers, terreineigenaren, overheden en andere betrokken organisaties samen aan het versterken, leren en laten beleven van natuur en de daarmee verbonden cultuur. Nationale parken activeren, verbinden en inspireren. Zo dragen ze bij aan een leefbare mooie omgeving én aan duurzame oplossingen voor klimaat, biodiversiteit, water en ruimte. Met een gezonde natuur als uitgangspunt. Omdat we geloven in de kracht en de waarde van natuur. Voor iedereen en altijd!
Oorsprong Dag van het Nationaal Park
Het eerste nationaal park in Europa werd op 24 mei 1909 in Zweden ingesteld. Naar aanleiding hiervan wordt jaarlijks in de nationale parken van Europa de ‘Dag van het Nationaal Park’ op deze dag gevierd.
...Vraag en antwoord begrazing
Waarom zet Natuurmonumenten grote grazers in?
De afgelopen decennia is een groot deel van het duingebied dichtgegroeid met struiken en hoge grassen. Het open duinlandschap met stuivende plekken (de blanke top der duinen) verdwijnt. Voor een deel komt deze verruiging door menselijk handelen. In de lucht zit tegenwoordig veel stikstof. Dit is een meststof waardoor vooral struiken en grassen goed groeien. In het verleden zijn stuivende plekken in de duinen beplant met bomen en helmgras. Ook legden mensen takken neer om het stuiven te voorkomen. Daarnaast is ook de ineenstorting van de konijnenstand een belangrijke factor. Vroeger graasden de konijnen het gras en de zaailingen van bomen en struiken steeds af. Op enkele plekken houdt Natuurmonumenten het open duin door maaibeheer in stand. Het is echter onmogelijk om het hele duingebied te maaien (veel te duur en door de vele hoogteverschillen ook praktisch niet te doen). Natuurmonumenten roept daarom de hulp in van grote grazers. Deze eten gras en (takken van) struiken. Zo kunnen ze het verder dichtgroeien van de duinen voorkomen.
Waarom is dichtgroeien van de duinen erg?
Het open duinlandschap biedt plaats aan dieren en planten die je verder vrijwel nergens in Nederland tegenkomt, zoals de duinparelmoervlinder, de blauwe kiekendief, de tapuit, de honingorchis en het rozenkransje. Veel van deze soorten staan op de rand van uitsterven. Om deze soorten te beschermen probeert Natuurmonumenten de verruiging (dichtgroeien met bomen, struiken en hoge grassen) terug te dringen.
Waar worden de grazers ingezet en waarom is voor deze locatie gekozen?
Verruiging treedt in het hele Schiermonnikoger duingebied op. Het begrazingsplan dat het Nationaal Park heeft laten opstellen voorziet in begrazing van een groot deel van de eilander duinen. We willen deze begrazing echter stapsgewijs invoeren. We beginnen in een gebied van een kleine 100 hectare ten oosten van de Prins Bernhardweg. Voor deze plek hebben we gekozen omdat dit gebied vrij ver van het dorp af ligt en daardoor minder druk is dan de duinen rondom het dorp. Grazers en mensen kunnen hierdoor rustig aan elkaar wennen. Na drie jaar evalueren we de begrazing in dit gebied. We kijken of de natuur vooruit gaat door de begrazing. Als dit zo is zullen we de begrazing na drie jaar uitbreiden in westelijke richting.
Voor welke grazers is er gekozen?
In het begrazingsplan dat in opdracht van het Nationaal Park is opgesteld is staat een gewenst eindbeeld van begrazing met runderen, wisenten en paarden. Runderen en wisenten zullen in een sociale kudde leven; de groep paarden zal bestaan uit ruinen of merries. Er is voor deze drie grazers gekozen omdat ze alle drie op een andere manier grazen. De runderen trekken met hun tong hoge grassen uit, paarden knabbelen de vegetatie laag af en wisenten eten zowel gras als takken en bast van bomen en struiken. Door deze verschillende manieren van begrazing ontstaat er een mozaïek van hoge en lage vegetatie. In het najaar 2015 zijn 6 Sayaguesarunderen naar het eiland gebracht en in het voorjaar 2017 hebben deze runderen gezelschap gekregen van 6 Exmoorpony’s. Op dit moment onderzoeken wij wat het effect van de Sayaguesa’s en Exmoors op de vegetatie van de duinen is. Mocht er uit het onderzoek blijken dat begrazing door Sayaguesa’s en Exmoor’s onvoldoende resultaten oplevert, dan zullen we met eilanders en bezoekers van het Nationaal Park in gesprek gaan over het inzetten van extra grazers zoals bijvoorbeeld wisenten.
Hoe hard groeit de kudde en wat doe je als deze te groot wordt?
We zijn in 2015 begonnen met een groep van 6 runderen op een kleine 100 ha, dat maakt een graasdruk van 1 rund op 16 hectare. In dit zelfde gebied van 100 ha komen er in het voorjaar 2017 ook de Exmoorpony’s bij om de diversiteit van het gebied te vergroten. De graasdruk van het totaal aantal dieren mag niet hoger worden dan 1 dier op 7 hectare. Over drie jaar zullen we dat bereikt hebben. Als dan blijkt dat de natuur vooruit gaat door de begrazing zullen we de begrazing in overleg met de eilanders uitbreiden in westelijke richting, zodat ook dat gebied opener, toegankelijker en afwisselender wordt. We kunnen natuurlijk niet oneindig uitbreiden. Op een gegeven moment zullen we dieren uit het gebied halen en overbrengen naar de wal. Ze kunnen dan naar een ander gebied overgeplaatst worden of ze worden geslacht.
Waar kan ik meer informatie krijgen over begrazing op Schiermonnikoog?
In het folder ‘Grazers, de grote helpen de kleine’ kun je meer informatie vinden over begrazing op Schiermonnikoog. De folder is o.a. beschikbaar bij VVV en bij het Bezoekerscentrum. Bij het bezoekerscentrum gaat ook een deel van de expositie over begrazing, daar is bijvoorbeeld te zien waar de koeien en paarden zich op een bepaald moment bevinden (GPS-Track). Voor meer specifieke informatie kunt u contact opnemen met boswachter Cynthia Borras.